Heb jij een autoriteitsprobleem? Goed zo! Dat kan je in dit leven goed van pas komen. Jij durft tenminste zelf na te denken en loopt niet klakkeloos de eerste de beste goeroe achterna. Je maakt je eigen keuzes, laat je niet leiden door trends of door hoe het hoort. Jij bepaalt zelf hoe jij je leven leidt, toch? Een autoriteitsprobleem wordt pas een probleem als je niets van een ander aanneemt, je altijd de cynicus uithangt, de hakken in het zand zet en standaard in de aanval gaat.
Wat is een autoriteitsprobleem? Waardoor is het ontstaan en wat zijn de voor- en nadelen? Daarover meer in een licht dwarse blog, passend bij het onderwerp. 😉
Wat is een autoriteitsprobleem?
Iemand met een autoriteitsprobleem ervaart een allergie (irritatie) voor alles wat met autoriteit te maken heeft. Hij kan problemen ervaren in het opvolgen van regels en het uitvoeren van opdrachten van een ander. Welke ander? Iedereen die zich in zijn ogen autoritair gedraagt. Dat kan een officiële autoriteit zijn, een instelling, iemand met een bepaalde functie, maar ook een partner, ouder of collega.
Hoe weet je of je een autoriteitsprobleem hebt?
Uiteraard begin je met het lezen van deze blog. Herken jij jezelf hierin? Daarnaast kun je jouw levensgeschiedenis een onderzoeken. Heb je vaak conflicten met autoriteiten gehad? Ben je regelmatig van baan, partner of opleiding gewisseld en zo ja wat was de oorzaak? Tot slot, mocht je nog twijfelen, vraag dan jouw omgeving om feedback rondom jouw gedrag ten opzichte van autoriteiten. Want een autoriteitsprobleem is vaak een blinde vlek. Neem je hun mening niet serieus? Grote kans dat je dan een autoriteitsprobleem hebt.
Actief autoriteitsprobleem
Je verzet je openlijk tegen autoriteiten. Je weigert te doen wat de ander van je vraagt. Je reageert vaak kritisch of sceptisch. Je zoekt de grenzen op in contact met een autoriteit of in de regel- en wetgeving en gaat conflicten en discussies openlijk aan. Je voelt je het meest prettig als je iets op eigen kracht doet, in volledige zelfstandigheid of wanneer je in controle bent. Dit zijn kenmerken waarin zelfstandig ondernemers zich vaak herkennen. Onder zelfstandigen komt het autoriteitsprobleem dan ook veel voor. Geen haar op hun hoofd om voor een baas te gaan werken.
Passief autoriteitsprobleem
Je kunt echter ook passief verzet voelen: je voert braaf uit wat er van je gevraagd wordt, maar van binnen voel je een groeiende boosheid of somberheid. Misschien fantaseer je over weggaan of wil je eens flink tegenspraak bieden. Een andere uiting van een passief autoriteitsprobleem is het saboteren van processen, bijvoorbeeld door op afspraken te laat te komen of ze te vergeten. In deze ‘passieve’ groep zie je mensen die ogenschijnlijk met de maatschappij meedraaien.
De oorzaak van een autoriteitsprobleem
Hierover nadenkend kom ik tot een aantal mogelijke verklaringen. Deze verklaringen hebben deels te maken met de ervaringen die je in dit leven met autoriteitsfiguren hebt opgedaan, deels met instinctieve basisbehoeften en deels met aanleg.
Hechtingstrauma
Wanneer je als kind, of misschien zelfs al als baby, hebt ervaren dat je ouders er niet voor je waren, of in elk geval niet stabiel en voorspelbaar, dan heb je geleerd, zonder het bewust onder woorden te brengen, dat autoriteiten niet veilig en betrouwbaar zijn. Ze hebben niet per definitie het beste met je voor. Misschien denk je: autoriteiten denken enkel aan hun eigen belangen of ze zullen me gebruiken. Een kind dat veilig gehecht is en dat ervaren heeft dat zijn ouders voor hem klaar stonden, zal er meer op vertrouwen dat autoriteitsfiguren zoals docenten, werkgevers en de overheid betrouwbaar zijn.
Autoriteitstrauma
Bovenstaande kunnen we generaliseren naar andere situaties die zich in de latere jeugd en zelfs volwassenheid kunnen voordoen. Bij een autoriteitstrauma gaat het altijd om een structurele ervaring, dus iets dat langere tijd bestond en van grote betekenis was. Werd je gepest of gebruikt door een docent, voetbalcoach of werkgever dan zal dat zijn sporen achterlaten. Als je in een bepaalde situatie langere tijd te weinig autonomie, vrijheid en bevestiging hebt ervaren dan zal je deze ervaring makkelijk ‘overdragen’ (overdracht) op een nieuwe situatie die daarop lijkt. Denk eens aan uitspraken die mensen doen met een algemeen karakter: “Werkgevers willen enkel aan je verdienen. Mannen willen maar één ding. Vrouwen zien je enkel als credit card. Docenten horen het liefst zichzelf praten.”
Basisbehoeften als verklaring
Laat ik eens een aantal basisbehoeften op een rijtje zetten en bekijken welke rol ze in een autoriteitsprobleem spelen. Let wel: het gaat bij deze uitleg om behoeften, daar is niets goeds of fout aan. In een organisatie, maatschappij of relatie heb je mensen nodig met verschillende behoeften, zodat ze elkaar kunnen aanvullen.
Is een behoefte echter dominant boven de andere behoeften, dan raakt een mens uit balans en krijgt het een pathologisch karakter. Deze behoefte zal problemen veroorzaken in de relatie met anderen en in het leven zelf. We spreken dan van een persoonlijkheidsstoornis. De narcistische en antisociale persoonlijkheid zijn voorbeelden van een doorgeslagen behoefte aan macht en dominantie.
Macht/dominantie versus leiding
De ene persoon heeft meer behoefte aan dominantie terwijl de ander meer behoefte heeft aan leiding. Een persoon met behoefte aan macht zal echter meer moeite hebben met het uit handen geven van die macht. Hij wil de autoriteit zijn in plaats van een autoriteit gehoorzamen. Dit gaat echter niet altijd op. Als deze persoon ook geleerd heeft om respect te hebben voor autoriteit dan zal een autoriteitsconflict niet snel ontstaan. Ook kan iemand met een behoefte aan macht daarnaast behoefte hebben aan leiding. Deze combinatie brengt het weer in balans.
Bewondering/waardering
Indien je in staat bent om anderen te bewonderen of te waarderen, dan zal je, als je de autoriteitsfiguur bewonderenswaardig vindt of die persoon waardeert, ook minder een autoriteitsprobleem ervaren. Indien je zelf behoefte aan bewondering of waardering hebt, dan werkt een samenwerking met een autoriteitsfiguur enkel als de ander ook voldoende blijk daarvan geeft. Met andere woorden: als er gelijkwaardigheid in de relatie tot stand wordt gebracht.
Vrijheid
Deze behoefte kan, zoals ik al eerder schreef, autoriteitsproblemen geven wanneer je het gevoel hebt dat een autoriteit jouw vrijheid inperkt. Begrijp je de noodzaak van de inperking dan zal het niet tot een probleem leiden. Je wilt de dit echter in alle vrijheid onderzoeken en er uit vrije bewegingen voor kiezen om het op te volgen.
Zelfbepaling
Dit houdt in dat je behoefte hebt aan autonomie en het hebben van een eigen identiteit. Elke situatie die dit bedreigt zal tot spanningen leiden. Zo heb ik zelf moeite gehad met banen en situaties waarin ik aan een bepaalde dresscode moest voldoen, om maar een voorbeeld te noemen. Ik ben ook allergisch voorgroepsreizen. Ik wil zelf bepalen waar ik heen ga en hoelang ik blijf. Ik conformeer me echter aan een gids, in de woestijn of het Andesgebergte. Ik weet dat ik mezelf hier niet heelhuids doorheen navigeer;)
Erbij horen
Heb je een grote behoefte aan het deel uitmaken van een groep? Kleine kans dat je dan een autoriteitsprobleem zult ervaren.
Begrenzing en structuur
Ook de behoefte aan het aangereikt krijgen van grenzen en structuur heeft een dempend effect op autoriteitsproblemen. Bij iemand die hierin doorslaat spreken we van een afhankelijke persoonlijkheidsstoornis. Deze persoon zal alles wat te maken heeft met het nemen van beslissingen, het maken van keuzes en het zelfstandig uitvoeren van taken, uit de weg willen gaan.
Altruïsme (oftewel iemand een plezier willen doen)
Een mooie eigenschap die naar mijn idee boven autoriteit staat. Indien je altruïstisch handelt dan vind je het prettig om iets voor een ander te betekenen ongeacht wat die ander vertegenwoordigt. Je denkt in termen van menselijkheid en niet in termen van macht.
Factoren die te maken hebben met aanleg
- Intelligentie/rigiditeit: Het is best lastig om je te onderwerpen aan iemand als je het zelf beter weet en dan bedoel ik ook echt, beter weet. Dit heeft niets te maken met een gebrek aan waardering voor de ander. Je hebt echter ook betweters. Mensen met een kritische houding die niet per se gebaseerd is op intelligentie, maar eerder op rigiditeit of wantrouwen. Mensen met een hoge score op rigiditeit hebben vaak problemen in het contact met anderen en dus ook met autoriteiten.
- ADHD/ASS: Mensen met een prikkelverwerkingsstoornis kunnen zich vaak moeilijk conformeren aan heersende afspraken en regels. Dit is geen onwil en gebeurt niet vanuit een ‘zich beter voelen’. Iemand met ADHD zal door zijn impulsiviteit sneller in conflict komen met een autoriteitsfiguur. Denk daarbij bijvoorbeeld aan het kind dat niet stil kan zitten in de klas en daardoor steeds de ergernis van zijn docent opwekt. Iemand met ASS vindt het lastig om de sociale context te begrijpen en zich in een ander in te leven. Hij kan daardoor in de ogen van de autoriteit zich als onaangepast of storend gedragen en opnieuw kan dit tot problemen leiden.
Leve het autoriteitsprobleem!
De grootste denkers, wetenschappers, wereldverbeteraars, kunstenaars, muzikanten en entrepreneurs hebben een autoriteitsprobleem! Heb ik dit onderzocht? Niet uitputtend, maar in menige biografie of verfilmd levensverhaal komt dit kenmerk naar voren.
Iemand die anders durft te zijn, die buiten de lijntjes durft te kleuren, komt op nieuwe paden. Om vernieuwend te kunnen zijn, moet je het lef hebben om je van de kudde los te maken, de roep van de herder te negeren en je eigen weg te zoeken.
Ontwikkeling begint altijd met het durven zetten van een stap naast het gebaande pad.
Deze herder kan staan voor ouders, docenten of wie dan ook die ooit tegen je zeiden: “Je moet zus of zo!” of die tegen je zeiden: “Dat kan jij niet, dat is niets voor jou!” Bijna iedereen die hier ooit tegenin durfde te gaan, kijkt met trots en tevredenheid hierop terug. Je eigen weg gaan, is niet makkelijk, maar het maakt je sterk en brengt je in contact met wie je werkelijk bent. Het is bevrijdend om los te breken van ‘hoe het hoort’ en ja, soms ook eenzaam.
Het zwarte schaap in de kudde, is het schaap dat kleur durft te bekennen.
Voordelen van het autoriteitsprobleem
Iemand met een autoriteitsprobleem ervaart in veel opzichten meer vrijheid en meer ik-kracht. Hij durft buiten kaders te denken en minder voorspelbare keuzes te maken. Hij staat zelf aan het roer van zijn eigen bootje en dat is hem liever dan matroos te zijn op een groot schip. Hij is minder gevoelig voor groepsgedrag. Hierdoor kan hij in sommige opzichten de sleur van alle dag ontspringen. Hij is minder gevoelig voor maatschappelijke eisen, trends en heersende angsten. Zolang je maar daadkrachtig en creatief bent, is een autoriteitsprobleem geen rode kaart, maar een free card 😉
De nadelen van een autoriteitsprobleem
Het vinden van je eigen weg kost veel energie. Terwijl de rest de ANWB bordjes volgt, loop jij maar te zoeken, met het risico op verdwalen. Bovendien is jouw weg een stuk eenzamer. Je loopt immers tegen de stroom in. Reken niet op openlijke bevestiging van de massa. Het is een soort van groepsregel; wie afwijkt, wordt verstoten. Dat zie je in de dierenwereld en in de mensenwereld. Zo wordt in deze Coronatijd iemand die anders denkt over de maatregelen en de officiële informatie van de overheid al snel een ‘viruswappie’ genoemd.
Zoek de hippie of rebel in jezelf!
Al met al heeft het hebben van een licht autoriteitsprobleem best veel voordelen. Het TV-programma Het roer om wordt niet voor niets zo goed bekeken; mensen die de vrijheid tegemoet gaan. Wij remmen onszelf vaak af door nuchtere bezwaren, beperkende normen en angstige gedachten. Wat zou jij doen als je die eens overboord zou gooien?
Het is gezond om te dromen, af en toe eens je schouders op te halen, een beetje schijt aan de dingen te hebben, zo nu en dan je eigen weg te gaan, je niet teveel aan anderen te onderwerpen en …
als een kind te blijven spelen
Wil jij nog andere kanten van jezelf ontdekken, begrijpen, temmen of koesteren? Schrijf je dan nu in voor mijn blog en je krijgt van mij persoonlijk een e-mail als er een nieuw artikel verschijnt.
blog
Beste Nicole,
Ik realiseer mij dit soms ook (misschien ook te maken met mijn dominante vader), ik heb ooit een hulpverlener gehad die de afspraak niet afzegde en ook niet afbelde, ik heb dit toen op een bescheiden manier gezegd: dat ik dat niet gelijkwaardig vond, immers moeten cliënten ook netjes afbellen als de afspraak niet meer door kan gaan of als ze willen vragen of het op een andere tijdstip kan, ik kreeg ten eerste een reactie dat ik flauw was hierin, maar later kreeg ik een compliment omdat ze het uiteindelijk wel met mij eens waren. Ik vind altijd wel dat je de ruimte moet geven dat diegene kan antwoorden ondanks sommige personen onbewust dat kunnen aannemen zonder besef (hulpverlener is eenmaal dat diegene je leidt en soms vervalt dit in onbewuste autoritairs gedrag).
Daarnaast had ik ook een persoon(hulpverlener) die echt de baas over mij speelde, dat ik een langzame verwerking had bekritiseerde, hulpvragen werden zonder aanspraak doorgestreept alsof ik niet om een reden die nodig had, en valse beschuldigingen kreeg zonder ooit daar gepraat over te hebben, hier ben ik dus mee gestopt omdat ze geen wederzijds gesprek wou maar merendeels ’tegen mij’ sprak, daar kon ik niet mee doorgaan omdat het niet gelijkwaardig werd in hoe ik werk en hoe zij werkt en dit samen te brengen, ook al zou dat zijn om een andere oplossing te zoeken maar ook dat deed ze niet, ze streepte het gewoon door.
Ik ben het niet eens met ADHD, deze mevrouw (laatste) had ADHD en is zichzelf autoritair gaan ontwikkelen, houd wel rekening met “je hebt ADHD en je bent je ADHD niet”, dit komt ook omdat ze vroeger een jeugd heeft meegemaakt met dat ze pester is geweest en zo heeft ontwikkeld dat vernederingen meespelen in gedrag, het kan best zo zijn dat ze moeite had met de afspraken maar verantwoordelijkheden heeft iedereen, en vooral als je het netjes navraagt en ook iedereen heeft rekening te houden met de waarde van een ander, die wimpelde ze letterlijk weg. Kan dus ook anders ter invloed van ADHD, denk dat ze vroeger ook onzeker is geweest enzovoort.
Ik heb iemand in mijn naaste omgeving die in zijn tienerjaren door zijn vader ernstig is verwaarloosd. Detail is: zijn vader was politieagent en kon niet meer zorgen voor zijn kind na het overlijden van zijn vrouw (de moeder van de tiener). De tiener is uit huis geplaats en onder toezicht gesteld. De vader is destijds zelfs niet ook maar op de rechtszaak komen opdagen.
Gedurende de tienerjaren erna, maar ook in zijn volwassen leven, ontwikkelde zich een enorme afkeer van autoriteiten en politie in het bijzonder. Vernielingen volgden (bushaltes, etc.) en er was een niet-stoppende kat- en muis-toestand met de politie. Nooit crimineel-crimineel. Maar altijd op het randje.
Nu na jaren het contact met vader en zoon weer is hersteld, blijft de boosheid van de man (ooit dus de tiener) tegen de overheid. Het lijkt ‘veiliger’ om tegen de politie te rellen, dan zijn voormalig politieman-vader te vertellen wat de tekortkomingen in zijn jeugd, met hem deden.
Nu, in coronatijd, heeft de jongen (nu man) zich ontwikkeld tot complotdenker. “Ze” willen ons overheersen. “Ze” (de rijken, de politici, de politie) hebben een plan. “Ze” hebben het virus vrijgelaten om “ons” er allemaal onder te krijgen. “Jullie” (ik dus) zijn nog aan het slapen en willen niet zien dat “ze” allemaal niet deugen. “Politie is tuig, die maar wat doen… als je ze nodig hebt zijn ze er niet…. maar wel lopen muggenziften als je met je mobiel in je hand aan het fietsen bent.” Dat soort dingen.
Detail: de nu-inmiddels-man valt in de risicogroep van corona (één nier, COPD en een zeer hoog BMI), WEIGERT ‘het vaccin’. Want: “dan hebben ‘ze’ me er onder”. En: “Ik ben bang voor het virus.. voor de langetermijn-bijwerkingen… ik ben bang dat ik daarna ELK kwaaltje in verband zal brengen met ‘het’ vaccin.” Hij wil (dus ergens) wel, maar durft niet. Geen vertrouwen. In de overheid. In ‘hullie die op totale macht uit zijn’. Op ‘hen die niet te vertrouwen zijn’.
De volwassen man met een autoriteitsprobleem, opgedaan in de jeugd (en hechtingsproblematiek) heeft letterlijk een grote kans op een rondje IC als hij corona krijgt. Maar door zijn autoriteitsprobleem, zit hij he-le-maal klem. Zo verdrietig. Ik sta er bij en ik kijk er naar.
Deze man is mijn broer. Ik hou van hem. En ik wil hem niet kwijt. Ondanks dezelfde achtergrond, zijn wij blijkbaar anders ‘bedraad’. Ik ben gevaccineerd en ben niet paranoia. Maar dat maakt mij niet een beter mens natuurlijk. Ik heb alleen geen autoriteitsprobleem. Ik ben wel autonoom. Maar voor mij is het leven een stuk gemakkelijker te dragen. Autoriteitsproblemen zijn zwaar kl@te.
Bedankt voor je blog hierover.
Dag Jo, wat beschrijf jij prachtig de worsteling van je broer en de machteloosheid van jezelf. N vraag die bij me opkomt is; hoe heb jij hier op gereageerd destijds? Ik neem aan dat jullie dezelfde vader hebben? By the way: onderschat niet hoe waardevol jouw compassie en liefde is voor je broer. De gelijkwaardigheid naar je broer, die ik lees in je reactie zal n stuk troost en genezing zijn voor hem en mogelijk hoop geven voor n leven in vrijheid.
Ik merk dat ik als hoogbegaafde te vaak door goede bedoelingen van anderen ‘hulp’ opgedrongen heb gekregen waarvan ik zelf voelde dat het niet juist was of zelfs averechts zou werken.
De meeste ‘experts’ zijn boos als ik dan wat zeg, dus ik heb geleerd te zwijgen. Gelukkig zijn er ook profesionals die zich niet bedreigd voelen als een HB leek goed inzicht heeft en die bereid zijn samen te werken.
Maar die ‘andere experts’ veroorzaken ook een autoriteitsprobleem. Hebben ze zelf het imposter syndroom? 😉
Autonomie ervaren is zeker belangrijk om je niet geleefd te voelen. Maar als je ooit in een afhankelijke positie hebt gezeten, je daar kwetsbaar in gevoeld hebt en je behoeftes niet erkend werden, zul je ook niet zo makkelijk je weer kwetsbaar en afhankelijk op durven stellen, omdat je nou eenmaal niet verwacht dat een ander het goed met je voorheeft. Mijn vrouw is zo iemand, en dat wantrouwen breekt me op want als mijn mening enigszins onwelgevallig is ben ik gelijk de onderdrukker, terwijl ik alleen maar eerlijke en oprecht wil zijn. Moet ik mijn mening dan maar voor me houden?
Beste Marc,
Ik kan jouw situatie niet beoordelen. Ik denk echter wel dat het belangrijk is om, naast respectvol te zijn naar een ander, ook en vooral respectvol met je eigen gevoelens en mening om te gaan en daarin jezelf niet te ‘verlaten’.