Het authentieke zelf

Ken jij je authentieke zelf?

Zoals de meesten misschien weten, vertoef ik nog wel eens op Twitter en daar kwam ik de volgende vraag tegen: Heb jij nog contact met het authentieke deel in jou? Deze vraag prikkelde mij. In de eerste plaats vroeg ik me af: wat is eigenlijk de definitie van authenticiteit? Ik ken de term als een van de fundamenten uit de client-centered therapy. Volgens deze stroming wordt een psycholoog geacht transparant, empathisch, onvoorwaardelijk accepterend, congruent en authentiek te zijn. Ik vind deze basishouding essentieel. Maar ben ik wel echt authentiek?

Mijn vorige blog over kwetsbaarheid echoot nog in mij na, vandaar dat ik besloot in dit artikel mezelf en niet een cliënt als voorbeeld te nemen. Ik ben op zoek gegaan naar mijn authentieke zelf. Ik zal je proberen te vertellen hoe ik daar zelf verwijderd van ben geraakt. Hoe ik haar weer gevonden heb en welke factoren een helpende en belemmerende werking hebben op het vinden en contact houden met je ‘echte’ zelf.

De meest gebruikte en minst technische definitie van het woord authentiek is: echt, oorspronkelijk waarachtig. Je komt de term in verkapte vorm op zoveel plekken tegen, zoals in tijdschriften als ‘Happinez’, op spirituele sites en ja, ook op Twitter en Facebook. We worden dagelijks opgeroepen: “Wees jezelf! Het mooiste wat je kunt worden, is jezelf! Zoek het kind in jezelf!”

Allemaal prachtig, maar daar komen ze dan wel wat laat mee. We worden immers vanaf onze eerste babygeluidjes gevormd, opgeleid, opgevoed tot … ? Tot wat er van ons verwacht wordt! Wees gehoorzaam, sociaal, geleerd, kundig, assertief, slank, sportief, actief, et cetera. We moeten aan eindeloos veel en soms tegenstrijdige verwachtingen voldoen en nu moeten we dus blijkbaar tegelijkertijd onszelf zijn. Pff.

Jezelf zijn is essentieel

Naast de maatschappelijke druk tot presteren, aanzien en ambitie is er al jarenlang een tegengeluid. Niet voor niets komt de term authenticiteit uit de filosofie. Het is een oude term, dus de wijsheid is al langere tijd voorhanden. Iedereen die met psychologie of spiritualiteit bezig is, weet dat het verliezen van je authentieke zelf een persoonlijke en psychologische ramp is. Als je van jezelf verwijderd leeft, voel je als het ware hoe je energie door het doucheputje wegstroomt. Het leven lijkt een eindeloze, vreugdeloze en eenzame ‘taak’. Herken je dit gevoel, dan weet je nu, je bent het contact met je authentieke zelf kwijt.

Waar vind ik dat, mezelf?

Pak het fotoalbum uit je kindertijd er maar bij en vraag jezelf: wie was ik als kind? In mijn blog Ik en mijn ikken, bespreek ik hoe je door het leven als het ware ringen (en soms muren) om jezelf heen bouwt. Ik noem ze bodygards of Ikken. Je hebt ze op bepaalde momenten in je leven nodig om overeind te blijven. Daarnaast maken we van alles mee wat ons soms doet vergeten wie we in essentie zijn. Trauma’s hebben die akelige gewoonte, maar ook opleidingen, normen en waarden oftewel opgelegde leefregels (van ouders, leraren of de maatschappij) halen ons weg van wie we ooit waren. Grafisch verbeeld, lijkt dit nog het meest op een roos. In het hart zit je authentieke Ik, de bladeren zijn de lagen die je nodig hebt (gehad) om het tere hart te beschermen.

Ik ben de zoektocht naar mezelf jaren geleden begonnen. Uiteraard zorgde mijn opleiding tot psycholoog voor de nodige tools. Los daarvan was het simpelweg hard nodig. Tijdens mijn studententijd kwam ik op een punt dat ik me zo nietig en waardeloos voelde dat ik amper de straat op durfde en nog maar moeilijk mijn bed uit kwam. Via de transactionele analyse (mooi blogonderwerp) kwam de volgende vraag op mijn pad:

Wie was jij als kind?

Als kind stond ik vol vertrouwen en nieuwsgierig in het leven. Ik stapte op iedereen af, kletste tegen wildvreemden en stelde eindeloos veel vragen. Ik was dromerig, had een grote fantasiewereld en een sterk gevoel voor alles wat leefde. Ik zeulde met verlaten kuikentjes, zwerfhondjes en kon verschrikkelijk slecht tegen onrecht en uitstoting (en uh nee, zo zou ik dat toen natuurlijk niet verwoord hebben). Ik vertelde als kleuter al verhalen. Op vrijdag werd het voorleesboek op de kleuterschool weggelegd en werd ik voor de groep gezet (ze deden toen nog niet aan kringen) en dan rolde de verhalen er gewoon uit. Ik lachte graag, zong veel en had één grote wens: piano leren spelen. Ik was toen al een denkertje, had behoefte aan rust en was gevoelig. Ik verlangde naar harmonie met mijn omgeving. Een ruzie, stemverheffing, schelden, of dat naar mij gericht was of tussen anderen plaats vond, deed me in elkaar krimpen.

Hoe we onszelf kwijtraken

Ik verloor mezelf beetje bij beetje. Op de basisschool werd ik steeds stiller, verlegen, onzeker en ik trok mezelf terug. Het leven overkwam mij en daar laat ik het nu even bij. Ik had nog wel het masker op van het ‘lachebekje’, maar daarachter werd het steeds donkerder. Toch zie ik nu dat de kern van wie ik was, mij door die tijd heen heeft gesleept. Ik vond licht in het pianospelen, dansen, zingen en schrijven van gedichten. Op de middelbare school stond ik letterlijk in het licht, op het podium. Ik deed wat ik goed kon en kreeg daarmee even een plekje. Ik begrijp in dat opzicht artiesten. Verlegen in het dagelijkse leven, op het podium een ander mens. Ik denk dat dit komt omdat je op dat podium toestemming krijgt om er te zijn. In het dagelijkse leven moet je vaak je plek pakken, opeisen en dat is lastig als je introvert, onzeker of verlegen bent. Ik heb door de jaren heen veel van mezelf verloren doordat ik probeerde te voldoen aan wat anderen van mij verwachten of nodig hebben. Een onmogelijke en uitputtende taak.

Hoe we onszelf weer terugvinden

Ik ben er nog niet. Cliënten zeggen dit zinnetje vaak tegen mij en soms maak ik dan het flauwe grapje: “Je bent er pas als je in je graf ligt.” Het is echter meer dan een grapje. Ik ben er nog niet. Elke dag is een dag van proberen bij mezelf te blijven en tegelijkertijd er voor anderen te zijn. Het lijkt een continue koorddansen waarbij twee krachten aan me trekken. De (veeleisende of kritische) kant die zegt: “Je moet” en de (hart of intuïtie) kant die zegt: “Ik wil”. Naast het proberen te herinneren wie ik ooit was en het beter leren luisteren naar mijn hart, heb ik veel te danken aan een paar dierbare mensen die me korte of lange tijd op mijn levensreis gezelschap hebben gehouden en waarvan sommigen nog steeds met me mee wandelen. Dit waren mensen die mij ‘onvoorwaardelijk’ accepteerden om wie ik was, niet om wat ik kon of deed. Ze zagen iets in mij, wat ik zelf niet kon zien. In de loop der tijd heb ik echter geleerd meer door hun ogen naar mezelf te kijken en ook liefdevoller tegen mezelf te spreken. Jezelf terugvinden betekent vooral ook: jezelf ‘onvoorwaardelijk’ accepteren.

Je innerlijke signalen serieus nemen

© Noell S. Oszvald

Ik schreef al eerder een blog over intuïtie intuïtie  en over de kracht van het hart De kracht van het hart. Om je authentieke zelf te horen is het belangrijk de signalen te herkennen die je lichaam je geeft als je van jezelf verwijderd bent. Depressieve gevoelens, vermoeidheid, angst en paniek, lichamelijke klacht-en: het zijn allemaal waarschuwingen. Ze zeggen tegen je: “Hé, je verwaarloost jezelf!” Jezelf verwaarlo-zen is doodeenvoudig, daar hoef je eigenlijk niks voor te doen. Werk, studie, de eisen van alledag, e-mail of appjes beantwoorden, het huishouden dat op je wacht: iedereen vraagt en vraagt maar. Niet voor niets is het meest gehoorde antwoord op de vraag: “Hoe gaat het met je? Ik ben druk en moe.”

Om aandacht aan jezelf te blijven besteden is een redelijk strak en streng regime nodig. Blok tijd voor jezelf in je agenda! Doe dan de dingen die passen bij je authentieke Ik. Voor mij is dat: creatief bezig zijn, sporten, momenten van stilte en ontroerende schoonheid die ik (even reclame maken) in de fotografie van o.a. Noell Oszvald, vind. Daarnaast word ik heel gelukkig van een goed gesprek. Een gesprek waarin ik de ander beter leer kennen en waarbij ik voel dat we echt contact met elkaar hebben. Ik heb het vak dat bij mij past gekozen. 🙂

Omring je met de juiste mensen

Mensen kunnen je maken en breken. Zo die uitspraak knalt er even lekker in. Natuurlijk kun je proberen je niets van anderen aan te trekken, maar we blijven toch (mijn vaste lezers kunnen deze zin al aanvullen) groepsdieren. In de verbinding met een ander kunnen we vaak heel goed voelen wie we in essentie zijn. Wie? We zijn liefde! Ik geloof dat dit echt voor de meeste mensen geldt. In onze kern willen we simpelweg liefde geven en ontvangen. Omring jij je met de mensen die bij je passen dan voel je het stromen. Je voelt warmte, ontspanning, vreugde en energie. Je durft nieuwe stappen te nemen, je grenzen te verleggen. Gewoon, omdat je geborgenheid voelt. Je authentieke Ik voelt zich als een vis in het water.

Soms omringen we ons juist met mensen bij wie we ons best moeten doen. Vaak hebben we dat in onze jeugd al geleerd in het contact met een veeleisende ouder, een strenge leraar, een tiran van een voetbalcoach of een kritisch vriendje of vriendinnetje. Kritische, negatieve en afwijzende mensen hebben een grote invloed op onze ontwikkeling als kind. We kunnen daardoor het idee krijgen dat we nooit voldoen en dus accepteren we als volwassene, mensen die ons nog steeds bewust of onbewust dezelfde boodschap geven. Uiteraard is het ook mogelijk, dat vooral je innerlijke stem kritisch is en dat je de woorden van anderen verkeerd interpreteert. Weet! Je innerlijke kritische kant is niet je authentieke Ik, verwar die twee niet!

Samengevat

Je authentieke zelf is je kern, je oorsprong. Je vindt hem als je terugdenkt aan hoe je als kind was, voordat het ‘leven’ (teveel) vat op je kreeg. Je hebt contact met je authentieke Ik als je van iets of iemand energie krijgt en gevoelens van warmte, verbinding, moed en vreugde ervaart. De drukte van alledag, een verkeerde baan of studiekeus, de eisen die de samenleving of mensen uit je omgeving aan je stellen, maar ook trauma’s, kunnen je weghalen bij je authentieke Ik. Mensen noemen dit vaak: ik ben mezelf kwijt.

Mijn belangrijkste adviezen: doe wat goed voelt, maak tijd voor jezelf en omring je met mensen die je waarderen om wie je bent, niet om wat je doet en die je voeden doordat ze bij jouw authentieke zelf aansluiten. (Weinig vernieuwende adviezen, maar soms is het toch goed om daar even bij stil te staan).

En uiteraard een ludieke tip

Ben jij je authentieke zelf kwijt? Geen idee wie je als kind was? Ga dan eens met je billen op de grond zitten. Maak je niet druk over viezigheid, gewoon doen! Oh, sorry, je had eerst even iets van een bal, beer of kussen moeten pakken. Oké opnieuw. Ga zitten en nu ga je iets heel geks doen, speel! Hoe voelt dat? Geef het even de tijd, niet meteen roepen: “stom!”. Je mag natuurlijk ook in een speeltuin gaan schommelen. Of speel eens heel bewust met je neefjes, kinderen of kleinkinderen. Hoe voel jij je dan. Fijn? Wat wordt er in jou aangeraakt? Grote kans dat je even kind was. Laat dan de herinneringen maar omhoog komen. Het kan dat je een beetje verdrietig wordt. Het is soms heel ontroerend en een beetje pijnlijk om te voelen wie je ooit was en wat je bent kwijtgeraakt. Maar vanaf nu kan je daar verandering in brengen!

Achter al het vuil, gaat je authentieke zelf schuil

Wil jij ook graag een leven leiden dat dichter bij je authentieke zelf blijft? Wil je bewuster leven en ontdekken wie je went en wat je daarvan weg houdt? Vul dan onderstaand formulier in en ik hou je op de hoogte van een nieuwe te verschijnen blog.