Intuïtie

Intuïtie wat is dat?

In juni dit jaar benaderde een journaliste van de Magriet mij met de vraag wat intuïtie is. Ze legde me een aantal vragen voor en tot mijn eigen verbazing bleek ik daarop een antwoord te hebben. Soms kan kennis slapend zijn, ze maakte deze in een keer wakker. Hoewel Margriet besloot haar interview voorlopig niet te plaatsen, leverde het mij genoeg inspiratie op voor het schrijven van een blog want: intuïtie is waardevol en wordt te vaak genegeerd.

Wat is intuïtie?

Die vraag is niet zo eenvoudig te beantwoorden als: wat is een stoel? Het is niet met het blote oog waarneembaar. Het is echter wel in onderzoek aangetoond. In mijn blog de kracht van het hart leg ik uit hoe. Ook in het artikel over altruïsme beschreef ik dat in onderzoek werd aangetoond dat er zo iets is als: ‘in aanleg aanwezig’. Is intuïtie instinct? Ja, misschien benadert dit woord wel wat het is. Ik gebruik zelf vaak de term ‘hart’ en dat woord heeft niets met het orgaan te maken. Sterker nog, ik heb de indruk dat onze intuïtie net boven de buik zit (leg je hand over je buik en dan daar waar het topje van je duim ligt). Ik weet werkelijk niet hoe ik hierbij kom en het klinkt misschien wazig, maar het voelt zo.

Uiteindelijk kwam ik na wat overwegingen tot de volgende definitie van intuïtie:

Intuïtie is een vorm van gevoeld weten voorafgaand aan ons denken en onze emoties.

In mijn visie op onze innerlijke belevingswereld en deze visie speelt ook een rol op hoe ik mijn cliënten en hun problemen benader, ga ik uit van de volgende triade:

Uit deze wisselwerking komt gedrag voort. Volgen we ons hart, oftewel onze intuïtie dan ervaren we meer energie en kracht. Ons denken kan daarbij behulpzaam zijn, maar ook in de weg staan. Je gevoel volgen is dus niet hetzelfde als je hart volgen. Een angstige of beperkende gedachte stuurt je emoties en deze emoties komen niet voort uit je hart. Snap je het nog?

Laat ik het aan de hand van een voorbeeld uitleggen. Stel: je hebt een baan waar je dagelijks met tegenzin naartoe gaat. Je hart geeft je al langere tijd te kennen dat dit werk je geen vreugde schenkt. Je hoofd zegt echter: “Je hebt met deze baan zekerheid, een inkomen, je doet je werk goed en zo’n baan, of überhaupt een baan, vind je nooit meer!” Je wordt van deze gedachte angstig en onzeker en besluit maar te blijven zitten waar je zit.

Intuïtie en onze maatschappij

We leven in een maatschappij die vrij rationeel is. Dat zie je terug in de psychologie, waarbij een grote nadruk ligt op ‘anders’ denken. Alsof het denken het grootste probleem is en daarmee alles maakbaar. Hoewel ik ook enkele blogs aan dit onderwerp gewijd heb, zie ik het wat genuanceerder. Veel van onze emoties zijn terug te herleiden naar ons hart of oerinstinct. Neem bijvoorbeeld angst (stoornissen). Mensen krijgen vaak een paniekaanval in een voor ons mensen onnatuurlijke omgeving, zoals een vliegtuig, auto of drukke menigte. Ik vind dit allesbehalve toevallig. Onze intuïtie zegt ons dat zo’n situatie gevaarlijk is. We hebben echter, om in deze maatschappij te functioneren, moeten leren dat het normaal is om ons met 120 kilometer per uur in een blikken ding op wielen te verplaatsen. Vermoeidheid is ook zoiets. We problematiseren het, zien het als afwijkend. Is het niet heel normaal dat we moe worden als we hele dagen binnen zitten, naar beeldschermen met straling kijken en 10 dingen tegelijk doen. Wij mensen zijn net als dieren van nature gewend buiten te zijn, in een weidse omgeving te leven, binnen een kleine ‘kudde’ en fysieke arbeid te verrichten. Wat zijn we daar ver van verwijderd geraakt. Uiteraard heeft onze huidige manier van leven veel voordelen, maar het levert ook psychische en lichamelijke klachten op. Naar mijn idee zouden we die niet moeten zien als afwijkend, maar als normaal, hoewel hinderlijk.

Intuïtie en opvoeding

Onze manier van opvoeden komt uiteraard voor een belangrijk deel voort uit onze cultuur en ons geloof. In de westerse cultuur zijn we gericht op aanpakken en oplossen. Problemen en kwetsbaarheid zien we vaak als karakterzwakte. Vandaar dat we onze kinderen leren hoe ze hun hoofd moeten gebruiken. We stoppen ze vol met kennis en leren ze ‘verstandig’ te zijn. Helaas is er zowel in de opvoeding als op school weinig aandacht voor dieperliggende behoeften, persoonlijke verschillen en intuïtie. De opties ‘nietsdoen’ of ‘mediteren’ zijn ons vreemd. Je moet aanpakken, doen! Een mens wordt gewaardeerd voor zijn daden, inkomen en bezittingen, niet voor zijn innerlijke rust, vriendelijkheid of wijsheid. Het is allemaal niet zo zwart wit als ik het hier beschrijf, maar het accent ligt teveel op denken. Een mens gebruikt toch ook twee benen om op te lopen. Hoofd en hart zouden moeten samenwerken. In beide hebben we ‘scholing’ nodig.

Intuïtie en de seksen

Hebben vrouwen meer contact met hun intuïtie dan mannen? Het meest voor de hand liggende en stereotype antwoord zou zijn: Ja! We zien het als een vrouwelijke eigenschap en verstand als een mannelijke. Toch denk ik dat het anders ligt. Ik vermoed (mooi onderzoeksonderwerp trouwens) dat vrouwen en mannen op verschillende terreinen hun intuïtie inzetten. Vrouwen gebruiken deze meer op het vlak van relaties. Ze voelen anderen beter aan. Mannen gebruiken hun intuïtie meer op het vlak van werk, ze zijn beter in staat om op ‘gevoel’ zakelijke beslissingen te nemen en politiek te doorzien. Vrouwen voelen vaak aan wanneer een dierbare in de problemen zit. Mannen voelen beter aan wat de score van een voetbalwedstrijd gaat worden (plagerijtje).

Hoe verbeteren we onze intuïtie?

• Ik vrees dat ik toch het M woord ga gebruiken. Meditatie: de meeste mensen vinden het nog steeds zweverig of niet ‘hun ding’. Ze associëren het met rare poses op een matje in een te nauwe broek, met op de achtergrond walvisgeluiden. Meditatie is echter alles wat je met volle aandacht doet. Is eten je hobby, eet dan bewust. Ruiten vies? Was ze met aandacht. Concert? Ben daar, beleef het en laat je door niets anders afleiden. Door bewust te leven kom je meer in contact met je intuïtie aangezien intuïtie fluistert. Je hoort het niet in de drukte van alledag. Je hoort het in de stilte en je ervaart het in de energie of vreugde die door je lijf heen trekt.

• Droom jij wel eens? Schrijf ze op. Ons onbewuste legt vaak iets van onze intuïtie bloot, tenzij je dromen betrekking hebben op heftige gebeurtenissen of trauma’s. Dan zegt je droom vooral: “Je hebt iets niet verwerkt.” Ik ga er voor nu even van uit dat je het onderscheid zelf kunt maken. Ik beloof aan trauma’s binnenkort een blog te wijden.

• Luister naar je lichaam. We zijn gewend vooral naar ons verstand te luisteren. Terwijl ons lichaam ons zoveel kan vertellen. Word je moe als je naar een bepaalde persoon luistert of een bepaalde taak verricht. Wat zegt je dat? Klopt er misschien iets niet in de interactie of in het werk dat je doet? Gaperig, hoofdpijn, mogelijk levert een contact veel spanning op. Buikpijn: zie je ergens tegenop, heb je iemand te ver over je grenzen laten gaan of heb je iets op je maag? Veel van de spreekwoorden die we gebruiken zeggen iets over de wijsheid van ons lichaam. Leer de signalen anders te interpreteren dan als ziekteverschijnselen en er gaat een wereld aan intuïtieve kennis voor je open. Ik kan nog eindeloos doorgaan met het benoemen van lichamelijke sensaties die betekenisvol zijn. In de blog hooggevoelig komen thema’s als: voelen, intuïtie en lichaam ook aan bod.

• Ga voor jezelf eens na in welke situaties je ooit op je intuïtie bent afgegaan. Wat was het resultaat daarvan? In noodsituaties werkt onze intuïtie vaak het beste. We hebben geen tijd om na te denken en handelen intuïtief. Vaak zijn dat hele goede acties, waar je de rest van je leven met enige trots en opluchting aan terugdenkt.

Tot slot een voor mij typische tip: draai onderstaand nummer lekker hard in je woonkamer. Doe je ogen dicht en dans mee met het meditatieve ritme. Mijn ‘moderne’ visie op meditatie. Besef dat, voordat je hieraan begint, misschien meerdere bloglezers hetzelfde doen als jij. Voel je de verbinding? Ook dat is intuïtie: het aanvoelen van een ander zonder taal en zonder nabijheid.

Ben je klaar met dansen? Rust even uit van alle inspanning, volg je intuïtie en onderzoek of je automatisch op de hoogte wilt blijven van mijn blog? Ja, vul dan onderstaand formulier in. De volgende blog is het eerste deel van een te schrijven drieluik over relatieproblemen.